غار میرملاس

غار میرملاس در كوه سرسرخین در حدود ۳۰ كیلومتری كوهدشت در استان ایلام قرار دارد.

نقاشی‌ها و نگاره‌هایی بر دیواره‌های جنوبی و شمالی این غار باقی مانده است كه بیشتر تصویری از رزم، شكار، انسان و حیوان است. نقوش حیواناتی چون گوزن، گاو، سگ، روباه و به خصوص اسب و سوار در حال تیراندازی و شكار و موضوعات رزمی با رنگ‌های قرمز و سیاه بر دیواره این غار نقش بسته است.

اندازه صورت ها در نگاره‌های سنگی میرملاس بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر و اغلب با نقش‌های حیوانات به صورت نیمرخ است.

براساس نظر كارشناسان سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشینه این سنگ‌نگاره‌ها به هزاره دهم قبل از میلاد یعنی بیش از ۱۲ هزار سال پیش می‌رسد.

غار میرملاس نخستین غاری است كه روی دیوارهای آن رنگین نگاره‌هایی را یافتند و امروزه این میراث ۱۲ هزار ساله بشر در مسیر نابودی و نیستی قرار دارد.

در بالای كوه سرسرخین و كوه همیان در خود بخش دیگری از هنرمندی مردمان این سرزمین را جای داده است به طوریكه شاید بتوان این شهرستان را تجلیگاه هنر ایرانی و سنگ نگاره‌های ناب نامید.

این كوه‌ها رمز و رازهای فراوان در خود دارند و شاهد غم ها و شادی‌های مردمان چند ده هزار ساله این دیار هستند.

در این سرزمین مردمانی زندگی می‌كرده اند كه آثار سرپنجه‌های هنرمندانه آنها بر سنگ‌های سخت بعد از گذشت ۱۲ هزار سال هنوز جلوه‌گر و بیان كننده اندیشه‌های آنها درهزاران سال پیش است.

رنگین نگاره‌های میرملاس از كم نظیرترین نقوشی است كه در ایران با رنگ خلق شده‌اند و نیاز به مراقبت ویژه دارند.

در بین نقش های یاد شده تصاویری از انسان به چشم می خورد. صورت‌هایی نیز از اسب كه روی آنها سوارانی به شكل انسان نقش شده‌اند و همچنین صورت گوزن و سگ و موجوداتی شبیه به آن دیده می شود.

اندازه صورت ها در نگاره های سنگی میرملاس بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر و اغلب با نقش‌های حیوانات به صورت نیمرخ است.

نقاشی های روی این غار فاقد هرگونه پوشش و محافظ می‌باشد به همین دلیل با مرور زمان ممكن است رنگ نقاشی ها از بین برود.

سنگ نگاره‌های غار میرملاس شهرستان كوهدشت استان لرستان در ردیف نقوش غارهای كركس و لاسكو در فرانسه است.

ورودی غار به علت ریزش طبقات فوقانی مسدود شده است. ۵ ردیف نقش بارنگ‌های قرمز، سیاه و یكی هم زرد كم رنگ، نقاشی شده اند.

نقوش دیواره سفید ایوان غار توسط عوامل انسانی و طبیعت به شدت مخدوش شده و به سختی قابل مشاهده‌اند.

ارتفاع بوم دیواره از سطح زمین بیش از ۵۰۰ متر است كه برای رسیدن به آن باید از لابلای درختان بلوط به هم فشرده و شیب تند و طولانی گذر كرد.

دامنه طولی بوم بیش از ۲۰۰ متر است كه در جنوب غربی یك بوم كوچك دیگر وجود دارد، رنگین نگاره‌ای تك كه رنگ آن قهوه‌ای تیره و ارتفاع بوم ازكف ایوان از ۳تا ۹متر متفاوت است.

از سمت راست اولین نقش، یك انسان است كه دستانش را به نشانه اقتدار بركمر زده یا شاید به نشانه نیایش دستان خود را برسینه دارد. در سمت چپ آن یك سواركار كه با اسب خود ایستاده به چشم می‌خورد.

درسمت چپ نقش انسان ذكر شده ،یك نماد ۳ شاخه كه شاخه‌های آن به طور افقی روبه سمت چپ قراردارد، دیده می‌شود.

درسمت فوقانی این نقوش، تصویرحیوانی دیده می شود كه ظاهری شبیه به گرگ دارد و نسبت به دیگر نقوش پررنگ تر است.
بعد از نقش این حیوان یك بزكوهی دیگر دیده می‌شود كه در حال چریدن و جهت صورت آن روبه سمت راست است .

آخرین نقش ها دراین مجموعه یك بزكوهی و دو نقش نامشخص است كه توسط مردم با افشانه روی آن نقش آنها یك بزكوهی بزرگ دیگری ایجاد شده است.

در قسمت غرب غار بر دیواره ی عمودی كه دور دست این ایوان است، دو نقش وجود دارد كه خوشبختانه آثار آسیب انسانی برآنها مشهود نیست. فقط عوامل طبیعی برآنها صدمه زده و نقش صحنه جنگ سواركاری با حیوانی عجیب است، درحالتی كه اسبش روی دوپای عقب ایستاده و در بین آنها یك بزكوهی نیز دیده می شود.

یك نقش بسیاركم رنگ دیگر كه به زردی گراییده و به سختی قابل مشاهده است، در چند قدمی نقوش ذكر شده وجود دارد.

شهرستان كوهدشت علاوه بر سنگ نگاره های غار میر ملاس مامن سنگ نگاره های با قدمت بیشتری چون همیان یك و دو است كه هر كدام از این سنگ نگاره ها رمز و رازهای فراوانی از هنر ایرانی را در خود دارند.

رشته كوه همیان از شمال تا شمال غرب دشت سر سبز و حاصلخیز شهر كوهدشت لرستان كشیده شده است و این كوه در محاصره درختان درهم فشرده بلوط قرار دارد.

قوانین و شعار یونسكو در زمینه سنگ نگاره‌ها:

۱-هرگز آنها را لمس یا خیس نكنید

۲-بسیار ضربه پذیرند

۳-هرگز روی آنها اثر نگذارید و چیزی اضافه نكنید

۴-روی آنها راه نروید

۵-همان طور كه هستند بگذارید بمانند

۶-فقط از آنها عكس بگیرید